آسیب ورزشی در نوجوانان
چون یک ورزشکار جوان در حال رشد است بدن وی به مراقبت های خاصی نیاز دارد که ممکن است در مورد یک ورزشکار بالغ صادق نباشد. امروزه بیش از گذشته ورزش بخصوص ورزش های در حد رقابتی و قهرمانی از سنین پایینتری شروع میشوند.
بچه ها در سنین مدرسه شروع به ورزش میکنند و آن را تا سنین بالاتر ادامه میدهند. یک ورزشکار جوان یک ورزشکار بالغ ولی با اندازه های کوچک شده نیست. تفاوت های زیادی بین بدن یک جوان و بدن یک فرد بالغ وجود دارد. مهمترین آنها عبارتند از :
صفحات رشد استخوان در جوان هنوز بسته نشده است. این صفحات رشد از استخوان ضعیف ترند و مشکلاتی که در یک فرد بالغ ممکن است به علت یک کوبیدگی موضعی باشد در یک جوان ممکن است به علت شکستگی صفحه رشد ایجاد شده باشد.
بدن جوان در حال رشد است. عضلات، تاندون ها و استخوان همگی رشد میکنند. گاهی رشد این عناصر با یکدیگر هماهنگ نیست و بعضی از آنها زودتر از دیگری رشد میکنند و همین امر موجب میشود در حین فعالیت های شدید بدنی به بعضی از آنها فشارهای بیش از حدی وارد شود.
دو ورزشکار جوان هم وزن ممکن است فقط بر اساس وزن یکسان با یکدیگر قابل رقابت نباشند. وزن یکی ممکن است بیشتر به علت چربی باشد و دیگری به علت عضله.
بچه های هم کلاس که معمولاً با هم بازی میکنند ممکن است هم قد و اندازه نباشند و یا مهارتشان در انجام ورزشی که انجام میدهد یکسان نباشد. این امر میتواند موجب آسیب به آنها در حین ورزش شود.
آسیب های بدنی در بچه های ورزشکار دبیرستانی بمراتب بیش از بچه های مدرسه است. بچه های دبیرستانی عضلات قویتری دارند که میتواند صدمات بیشتری را در حین ورزش به بدن وارد کنند.
مربی و والدین یک جوان ورزشکار باید قبل از اینکه آسیب و درد به حدی برسد که وی را از ادامه ورزش بازدارد متوجه آن شوند. آنها باید بدقت مراقب شروع علائمی مثل درد و لنگش خفیف باشند.
درد در ابتدا ممکن است خفیف بوده و خود ورزشکار هم به آن بی اهمیت باشد ولی ضربات مکرر حین ورزش ممکن است مشکل را آنقدر زیاد کند که ورزشکار را مجبور کند ماهها نیمکت نشین شود. پس قبل از شدت گرفتن علائم باید به آنها توجه کرد.
علت بسیاری آسیب های ورزشی در جوانان بخصوص آسیب های ناحیه زانو و آرنج به علت اعمال فشار و استرس های مکرر و با شدت زیاد به عضله- تاندون- استخوان نابالغ است.
مربی باید نسبت به نرمش های بدنسازی ورزشکار اهمیت زیادی بدهد. باید با انجام نرمش های مناسب، عضلات، تاندون ها و استخوان ورزشکار را بتدریج و به آرامی توانا کرد تا بتوانند تحمل ضربات و استرس های وارده را داشته باشند.
باید به آرامی قدرت عضلات، استقامت عضلات، انعطاف پذیری آنها و توانایی سیستم قلبی عروقی را بالا برد تا به بدن در حال رشد جوان صدمه ای وارد نشود. در صورت بروز آسیب هم، مربی باید با انجام نرمش های بازپروری خاص بتواند ورزشکار را بتدریج و بدون اینکه آسیب بیشتری به او برسد به فعالیت ورزشی برگرداند.
بر عهده والدین و مربی است که حس اعتماد به نفس را در جوان بالا ببرند، به او یاد بدهند وقتی در مسابقه ای پیروز شد یا شکست خورد چگونه رفتار کند. نه ورزشکار و نه والدین و مربی او نباید انتظاراتی فراتر ار توانایی وی از او داشته باشند وگرنه میتوانند مسبب آسیب های جدی به بدن او شوند.
آسیب هایی که ممکن است به اندام های یک ورزشکار جوان وارد شود عبارتند از
کشیدگی لیگامان : این آسیب ها حدود یک سوم کل آسیب های ورزشی جوانان راتشکیل میدهد. کشیدگی ها به علت پارگی های ظریف در لیگامان ها ایجاد میشود و میتوانند موجب درد، تورم، محدودیت حرکتی، لنگش و احساس ناپایداری مفصل شوند.
کشیدگی عضله و تاندون : این دسته از آسیب ها هم به علت کشش بیش از حد به عضلات و تاندون هایی که قابلیت انعطاف کافی را ندارند در حین فعالیت های ورزشی بوجود میاید.
کوبیدگی و کبودی : شایعترین آسیب ورزشی است. باید با سرد کردن موضع، کمپرس کردن محل و استراحت در حالتیکه اندام بالا نگه داشته شده است آن را درمان کرد.
آسیب های ستون مهره : بیشتر در ورزش های ضربه ای و رزمی و شیرجه دیده میشود. با تقویت عضلات ستون مهره و گردن میتوان احتمال این آسیب ها را کاهش داد.
آسیب استخوان : بیشتر شکستگی ها در اندام ها ایجاد میشوند. این شکستگی ها معمولاٌ بدنبال برخود ورزشکاران به یکدیگر یا برخود وسایل ورزشی یا بدنبال زمین خوردن ایجاد میشوند. گاهی علت آسیب های استخوانی در ورزشکار جوان ضربات خفیف ولی مکرر وارده به مفصل و اندام به علت روش غلط ورزش کردن است. شکستگی های استرسی از این دسته اند. معمولاٌ تشخیص این شکستگی ها هم مشکل است و ورزشکار ممکن است مدتها ورزش را حتی با وجود درد ناشی از شکستگی ادامه دهد. نکته مهم اینست که در بچه ها ممکن است آسیب یک ناحیه دردی ایجاد کند که در محل دیگری احساس میشود بطور مثال ممکن است درد زانو در ناحیه لگن احساس شود.
برای پیشگیری از بسیاری از آسیب های ورزشی یک ورزشکار جوان باید به نکات زیر توجه کند
قبل از شروع ورزش مطمئن باشید که در شرایط جسمانی مناسبی برای انجام آن ورزش هستید. باید از قبل با انجام نرمش های بدنسازی مخصوص آن ورزش انعطاف پذیری اندام ها، قدرت عضلات، استقامت عضلات و چابکی حرکات خود را متناسب با آن ورزش خاص آماده کنید. نباید انتظار داشته باشید ورزش بدن شما را بسازد بلکه شما باید بدن خود را آماده انجام آن ورزش کنید.
روش انجام دادن درست هر ورزش را یاد بگیرید.
از وسایل استاندارد مخصوص آن ورزش استفاده کنید.
باید بدانید چطور به درستی از ابزارهای ورزشی استفاده کنید
همیشه قبل از شروع ورزش خود را گرم کنید
وقتی خسته اید یا درد دارید ورزش نکنید.
مربی متبحر به آماده سازی بدن شما کمک بسیار میکند و شما را از بسیاری خطرات ورزشی دور نگه میدارد.
هرگز از مکمل های غذایی و داروهای بدنسازی استفاده نکنید.
نباید هدف ورزشکار یا مربی وی برنده شدن در مسابقه ورزشی به هر قیمتی باشد. این رفتار میتواند فشارهای شدیدی را به وی وارد کرده و موجب آسیب وی شود.